najpiękniejsze haiku - the most beautiful haikus

[bleblin]

Forum tutejsze pozwoli zgromadzić nam najpiękniejsze polskie wiersze haiku pisane zgodnie z jego podstawowymi regułami Spróbujemy również, po pewnym czasie, w osobnym dziale, pisać haiku po angielsku. Nie umieścimy wierszyków, które będą łamać owe zasady, nie będziemy zaśmiecać tego forum tym, co nie jest haiku w naszym ujętym poniżej założeniu. Będzie tu miejsce na rzetelną rozmowę "na temat". Nie będzie miejsca na epatowanie "cudzesami", wierszykami uznanymi za wielkie tylko dlatego, że pisały je "wielkie nazwiska". Nie o takie wzorce nam chodzi. W związku z tym zapraszam na forum haikowców, z którymi spotkaliśmy się wielokrotnie na innych forach - fatamorganach.

[bleblin]

Każde haiku MUSI zawierać tzw. kigo, czyli słowo oznaczające bądź sugerujące porę roku, np. śnieg-zimę, moskity-lato, kwitnące kasztany-wiosnę itd. Każde haiku tłumaczone jest dokładnie w/g reguł lub z pewnymi ich wyjątkami. To są te trudności, które po powstaniu tłumaczeń poróżniają wielu haikowców. Całkiem inną sprawą są różne techniki w samodzielnym tworzeniu haiku (z tłum. Kei Grieg Tayomasu)
Już wiele lat temu powstały japońskie wiersze Haiku,Hokku i Haikai, różniące się budową i tematyką. Wśród haiku powstały tzw. modern haiku, już zmienione (Masaoka Shiki-1892) o, jednak, strukturze 17 sylab podzielonych na linijki 5,7,5 z tematyką pór roku. Niejaki Hekigoto przesunął tematykę z oglądania na wrażenia. :!: Matsuo Basho - 松尾芭蕉(1644-1694) zmieniał swoje haiku wraz z wiekiem i pseudo (Kinsaku, Sobo, Kinsaku, Matsuo, Munefusa i wiele innych). W/g Emile Snellen haiku van Vollenhoven'a to 16-wieczny rodzaj wiersza głównie japońskiego, opartego na mistyce, filozofii i symbolice Tao (!) Zwracają uwagę na naturę, kolor, porę roku, kontrast i niespodziankę. To 3 linie i 17 sylab (5,7,5). Wskazuje on na moment, uczucie, wrażenie, dramaturgię jakiegoś faktu. To prawie (ale nie całkiem) fotografia specyficznego momentu z przyrody. To medytacja, pewien wysiłek w formowaniu prawdziwego haiku(wg Rodrigo de Siguiera). Tzw. modern haiku posługuje się często inną stopą metryczną z tzw. "przerwą" charakterystyczną dla języka japońskiego. Dziś takie haiku to Hokku, czyli część Renga.

[bleblin]

Do dziś istnieją 3 rodzaje " czy-haiku? " . To 17-sylabowiec, różnosylabowiec lub haiku wolne od zasad (haiku-senryu). Istnieją też urban haiku. W/g Bruce Laisky'ego to krótka, rytmiczna forma, taka, jak zdjęcie czy obraz, zawierająca często niezależne widoki - obserwacje z natury, rodzaju dowcipu. Istnieją też inne formy krótkowierszowe, jak: Tanka czy Renku. Istnieją całkiem odrębne formy haiku australijskiego, amerykańskiego, forma brytyjska, kanadyjska, a nawet po prostu: Północnej Karoliny. Są zwolennicy tego, aby haiku nie zawierały słów rytmicznych, a długość poszczególnych linijek była obojętna (Cathy Spalding). Issa napisał o różnych forach haiku. gdzie nietrzymanie się sylab spowodowane zostało istnieniem różnic takich , jak 1-sylabowe słowa angielskie i multisylabowe - japońskie. Stąd wynikły i trudności w pokazywaniu obrazów podzielonych - znowu - "przerwą". Używanie słów typu "matka" jest nadużyciem, bo w szerszym myśleniu, oczywiście, wszystko jest Naturą. Z uwagi na japońskich buddystów , tam uwagę zwracano głównie na zwierzęta. Nie chodzi też o myślenie abstrakcyjne, ale o ewidentne wrażenia. Miłość, samotność, radość, smutek, pobożność pokazać można przecież inaczej. A spotykamy tam elementy zachwytu, takie, jak "Ah!", to to kończy opis. W/g Jane Reichhold, najznakomitszy w/g niektórych, Basho, używał metafor i porównań, dziś ich używają Anglicy. Jedno jest pewne, haikowiec to "haijin".

[bleblin]

ostatnio zauważam, że na kiedyś znanych z pierwszych haiku stronach, po ich częstej zmianie szaty graficznej, pojawia się często nowy rodzaj wiersza, raczej o znamionach innych niz haiku. Dr Nyima, znawca haiku, pisze o nim:"zaprasza on raczej słuchacza do współpracy, zamiast wprawiać go w stan bezbrzeżnego podziwu dla poetyckich wyczynów autora". I jak tu traktować poważnie wiersze, piękne skutkiem nagromadzonej w nich ilości przymiotników, typu" przepiękne, cudowne, błękitniutkie i takie zwroty, jak:"myślę, że, "czarno to widzę", "śledzą każdy krok","grzeje zmarzłe gałązki" . Są to typowe błędy ( :!: ) spowodowane niezrozumieniem swojej roli, roli haikowca. Znawcy doszukują się w tych wierszykach czegoś w rodzaju długawych, jak wąż, renga, metafizycznych sijo, bardziej lirycznych tanka, cynicznych lub z humorem senryu, haibun, renku, itd. itp. I co my na to? My pozostajemy przy surowym HAIKU.